Vandaag, tweede paasdag 2021, heb ik mijn Netflix-abonnement opgezegd. Hoewel ik nooit heb gerookt, denk ik dat het zo voelt als je je laatste sigaretten door de wc ziet verdwijnen. Nu kan ik niet meer zien hoe The One afloopt. Waarom doe ik mezelf dit aan?
Van leesverslaafde werd ik Netflix-addict. Het sloop erin in de loop der jaren. Netflix & Chill? Netflix & Chips! Coronakilo’s avant le lettre. Maar dat was (jawel, ik spreek al in de verleden tijd, al is het nog maar 5 minuten geleden dat ik de knoop doorhakte) niet het enige.
Mijn concentratie werd slechter, mijn ogen waren sneller vermoeid en mijn stemming werd beïnvloed door het vele geweld en de dystopische toestanden. Want ja, ik was (!) vooral gek op The Blacklist, Breaking Bad, The Bridge en The Walking Dead. Okay, ook op Frankie & Grace, en de Tiny Houses documentaires, dus dat gaf nog enig evenwicht. Maar dan waren er ook nog alle seizoenen van alle Star Trek series en af en toe een film die ik al vijf keer had gezien (Notting Hill, Truman Show). Om maar te zwijgen over de schadelijke grappen in Prank Encouter, waarbij mensen gecandid-camerad worden op een manier waarvan ik denk dat ze daarna minstens EMDR nodig hebben, maar ik keek ernaar en schrok me zelf plaatsvervangend te pletter zonder nazorg.
Het ergste was eigenlijk dat het me bijna niet meer lukte om boeken te lezen. Terwijl ik vroeger moeiteloos drie dikke pillen per week verstouwde. Donna Tartts pageturners waren goed voor één weekend en de laatste Harry Potter deed ik in een dag en een nacht.
Boeken namen me veel intenser mee naar andere werelden dan films en series. Ik denk omdat je bij lezen meer kansen krijgt om zelf invulling te geven aan de beleving; het is minder voorgekauwd. Je kunt je deelnemer wanen, in plaats van toeschouwer. In de rol van de hoofdpersoon kruipen, of met haar meelopen. Je zintuigen hebben actieve inbreng. Ik weet zeker dat jij en ik – als we hem moesten tekenen – ieder een andere schets zouden maken van hoe Harry Potter er precies uitziet, als de boeken nooit waren verfilmd. We zouden ongetwijfeld allebei een bliksemschicht op zijn voorhoofd aanbrengen, maar toch zouden die nooit exact hetzelfde zijn. Bij een boek heb je bovendien meer tijd om de informatie te verwerken. Bewegende beelden leggen je een tempo op waarin je automatisch meegaat. Daardoor heb je bij lezen meer tijd om je eigen associaties te maken en en passant misschien nog iets te leren. Lezen daagt je brein meer uit en ik kan me zo voorstellen dat dat gezond is en je concentratie ten goede komt. Maar hoe nu verder? Blijf ik hunkerend naar Netflix op de bank zitten, met mijn rug naar mijn goed gevulde boekenkasten als de onaantrekkelijke winterwortelen die je je kunt voornemen te eten (maar nooit eet) in plaats van chips, als je wilt afvallen? Nee. Ik doe het anders.
Wekelijks loop ik langs buurtboekenkastjes en nu neem ik me voor om daar elke week een boek uit te halen dat ik nog niet ken en er een boek in terug te plaatsen wat ik nooit meer wil lezen. Ik wil mijn oude leesverslaving terug, want die was een stuk gezonder. Je hebt verslavingen en verslavingen. Dat is ook goed voor mijn schrijfactiviteiten, want schrijven doe ik natuurlijk ook nog steeds. Maar: overal hoor en zie ik dat mensen steeds minder gaan lezen. Geen motiverende info voor een schrijfster (Hello, it’s me!) die ooit een bestseller hoopt te publiceren. Laat ik dan maar beginnen om daar in ieder geval zelf niet meer aan bij te dragen. Kortom: Ik word Leesdealer; ik ga meer schrijven over lezen. Verslavende teksten. En ja, die bied ik natuurlijk, zoals het een goede Dealer betaamt, gratis aan. Maar mijn boek straks…
